«Մարո» անունով մի պոեմ էր, որ գրել է Թումանյանը… Սկիզբը՝ ինչպես նաև վերջ անսպասելի էր ու տխուր: Պոեմը պատմում է Մարո անունով իննամյան մի աղջնակի մասին: Մարոն ուրախ, կենսախինդ մի երեխա էր՝ ինչպես պոեմում է արտացոլված: Սակայան, նրան ամուսնացնում են մի չոբանի հետ՝ Կարո անունով: Առաջին հայացքիծ կարծես Մարոն դեմ չէր, սակայն հասկանալով ամուսնական կյանքի բարդությունները, փախչում է և ետ վերադառնում հայրական տուն՝ իր մայրիկի և հայրիկի մոտ: Մարոյի հայրը խիստ ու մի քիչ էլ դաժան մարդ էր: Նա տնից վռնդում է Մարոյին: Մարոն հայտնվում է դրսում և ընդամենը մի քանի ամիս անց իրեն ձորը նետելով մահանում:
Այս ամենի արդյունքում Մարոն տուժեց՝ գուցե հենց իր խելքի երեսից: Մարոն ընդամենը մի երեխա էր, ով պատրաստ չէր ամուսնանալ՝ դառնալով ընտանիքի կին: Նա պարզապես ատում էր Կարոյին՝ իր դժբախտության մեղավորներից մեկին: Մարոյի հայրն էլ ուներ իր մեղքի մեծ չափաբաժինը: Պատճառը հայկական երեսպաշտությունն էր և հասարակության կարծիքից կախվածությունը: Հայրը կարևորությունը տվեց իր ընտանիքի անվանն ու պատվին՝ չհասկանալով, որ վտանգում է սեփական աղջկա կյանքը: Սակայն, ուրիշներին մեղադրելով քո սեփական դժբախտության մեջ՝ սկզբից փնտրիր քո մեղավորությունը:
Այնուամենայնիվ, այսպիսին էր Մարոն, Մարոյի կյանքը: Այս պոեմը խիստ համեմատական է մեր օրերի հետ: Սակայն, կարծես թե, հայերի մոտ վերացել է աղջկան ետ չընդունելու և վաղ ամուսնացնելու կարծրատիպը:
Պոեմում, մի տողով հստակ նկարագրում է Մարոյին. «Մարո՜, անբա՜խտ, վաղամե՜ռ…»:
Ինչևիցէ, ապրիր այնպես, որ կյանքը լինի քոնը: Քո կյանքն է ու քո ժամանակը: Ընտրությունը նույպես քոնն է, միայն այն դեպքում, երբ կարողանում ես ունենալ քո «ես»-ը, քո խոսքը, քո ձայնը ու քեզ…
Այսօր ամսի 10-ն է՝ նախագծային շաբաթվա երրորդ օրը: Առավոտյան ընդհանուր պարապմունքից հետո մի խմբով ուղևորվեցինք դեպի Աշտարակ քաղաք: Նախագծի նպատակն էր ք
Մերի Երանոսյան 